Szablą Poznań odbierzemy?

Od początku XVI w. rycerze chętniej niż w toporne miecze uzbrajali się w lekkie szable, chcąc mieć broń łatwiejszą w dobyciu, wygodniejszą podczas walki i pozwalającą zadać szybszy i bardziej precyzyjny cios. Przewodniczącego Rady Osiedla Naramowice Adama Szabelskiego nazywamy Szabelką nie tylko ze względna na nazwisko, ale także z uwagi na sposób działania w sprawach społecznych i w polityce.

<a href=”http://www.facebook.com/adam.szabelski.1238”>Adam Szabelski na Facebook-u </a>

O ile jednak jego niezmordowane działania interwencyjne na rzecz mieszkańców, organizacja pikiet, udział w konferencjach i konsultacjach czy współpraca z harcerzami, stowarzyszeniami i innymi grupami mieszkańców oraz aktywność na fecebooku i innych portalach internetowych może uchodzić za wzór radnego zaangażowanego w działania społeczne, o tyle z prezentowanymi ocenami strategicznymi zgodzić się nigdy nie mogłem.

<a href=”http://tunaramowice.pl/czy-naramowice-s--koloni--.html”> artykuł przewodniczącego Adama Szabelskiego w TuNaramowice.pl </a>

Pod prowokacyjnym artykułem o kolonializowanaych Naramowicach zapewne mogłoby podpisać się wielu mieszkańców Umultowa, zwłaszcza że Adam Szabelski wprost wskazuje na podobieństwo problemów i wspólnotę interesów całego M(orasko)R(adojewo)U(multowo) z Naramowicami, wskazując też na kluczowe i dla nas kwestie warunkujące rozwój społeczny dzielnicy. Podobnie jak Szabelka problem strukturalny widzę w braku właściwej reprezentacji, choć nie tyle we władzach miasta (ostatecznie to w naszej dzielnicy mieszka prezydent), ale w podzielonych, malutkich, niezdolnych do perspektywicznych działań osiedlikach.

Unia dzielnic północnego Poznania nie wyczaruje oczywiście z roku na rok planów zagospodarowania przestrzennego ani pieniędzy na infrastrukturę. Pomimo tego nowi mieszkańcy, niezależnie od ewidentnych braków naszej dzielnicy będą się do dzielnicy północnej wprowadzać, podobnie jak wprowadzali się do tutaj od lat. Od przełomu Jesieni Ludów 1989-91 r. kto tylko miał możliwość wyprowadzić się ze spółdzielczych osiedli wielkiej płyty chciał budować swój dom i kupować mieszkanie na przedmieściach, choć były to osiedla z wąskimi drogami dojazdowymi bez poboczy, bez komunikacji publicznej, bez infrastruktury i bez oświetlenia, czasem bez telefonu (kabla). W Suchym Lesie, Baranowie, Czaparach, Dopiewie czy Borówcu powstawały one jak grzyby po deszczu i to właśnie dzięki takim osiedlom i niskim podatkom gruntowym gminy wokół Poznania podwoiły liczbę mieszkańców. Dopiero później zbudowały (bądź nadal budują) chodniki i drogi dojazdowe, rozpoczęły negocjacje w sprawie autobusów, uzupełniły sieć kanalizacyjną i wodociągową, wreszcie zbudowały baseny i lodowiska, przebudowały rynki, odrestaurowały i rewitalizowały historyczne centra miasteczek. Rozwój infrastrukturalny i rewitalizacja postępowały w następstwie zwiększenia liczby mieszkańców, jako konsekwencja zwiększania dochodów tych gmin z podatków bezpośrednich wprost proporcjonalnego do wzrostu liczby ludności. Nigdy infrastruktury nie budowano z wyprzedzeniem.

Podejmując decyzję o zakupie działki budowlanej, domu czy mieszkania w najmniejszym stopniu kierujemy się dostępnością placów zabaw, parków czy komunikacji publicznej. Decydujące są cena i warunki zakupu, a te zgodnie z żelaznym prawem podaży obniżyć i poprawić może jedynie szeroka konkurencja.

Jeżeli Poznań nie umożliwi deweloperom i prywatnym inwestorom natychmiastowej budowy mieszkań i domów na przedmieściach to nie będą oni czekać – przeprowadzą się do ościennych gmin aglomeracji poznańskiej i zabiorą tam swoje podatki.

Jeżeli Poznań zainwestuje w ulice i komunikację publiczną aby drożej sprzedać uzbrojone tereny deweloperom, to cena mieszkań i domów deweloperskich wystraszy potencjalnych nabywców i zakupią oni tańsze mieszkania poza granicami miasta – choćby tam jeszcze nie było ani chodników ani drogi. A wraz z ich przeprowadzonymi podatkami powstanie w tych gminach jakiś kolejny basen z saunami czy hala sportowa przy szkole.

Więc jeśli nie będziemy budować tu i teraz – nie zdążymy. A później, gdy wpływy z podatków spadną, nie będziemy już mieli za co urządzać parków, budować osiedlowych boisk czy domów kultury.

Nie wiem w jakim mieście europejskim przewodniczący Adam Szabelski widywał samorządy podejmujące szerokie i kosztowne inwestycje infrastrukturalne czy w komunikację publiczną na pustych terenach zanim wprowadzają się tam ludzie. Nie wiem, na jakich opracowaniach się opierał. Jego wizja budowy Poznania na wzór Brasilia, stolicy Brazyli (oczywiście na koszt całej federacji) jest efektowna, ale bezużyteczna.

Nie podpiszę się także pod „my-poznaniacką” analizą błędów w przeznaczaniu publicznych pieniędzy. Mogę sobie oczywiście wyobrazić miasto bez Termów i Stadionu, zaspokajaniu potrzeb pierwszego rzędu nie służy też ani Zamek Przemysła ani ICHOT. Taki zbytki jak Centrum Kultury ZAMEK czy ratusz na Startym Rynku również nie pomogą nikomu ani dojechać do pracy, ani zintegrować się z sąsiadami przed podjęciem prac porządkowych na osiedlu. Obchody święta 3 maja lub rocznicy 28 czerwca wraz z pomnikami pod jakimi się odbywają można zinterpretować jako okazję do pokazania się elit i rezygnując z nich przeznaczyć pieniądze na przedszkole, mieszkańcy bardzie potrzebują placu zabaw i osiedlowego boiska pod oknami niż muzeów, bardziej kanalizacji niż odrestaurowanych barokowych kościołów, bardziej osiedlowego domu kultury niż historycznej synagogi lub murów miejskich. Rynek Starego Miasta i Plac Wolności można ogołocić z fontann i zamienić w całości na miejsca parkingowe obok ogródków piwnych, a w Teatrze Wielkim i Seminarium Jezuickim umieścić dyskonty – potrzeby wyższego rzędu wg Maslowa poczekają aż się najemy i napijemy, a na akcyzie i opłatach za parking jeszcze zarobimy zamiast pieniądze pozyskane na Naramowicach czy Umultowie przeznaczać na centralne zabytki. Mogę to sobie wyobrazić, ale nie chciałbym w takim mieście mieszkać.

I nie wystarczy dyskusji o wydatkach na sztandarowe projekty aglomeracji spuentować pytaniem „co My-Poznaniacy i Projekt Poznań robili w czasie gdy Poznań starał się o organizację EURO, dlaczego wtedy nie zgłaszali sprzeciwu?”. Było, minęło. Dziś niezależnie od głosów potępienia mamy wielki stadion, zamek będący wariacją na temat „jak wyglądałby zamek Przemysła, gdy dotrwał do dziś” i prawie mamy ICHOT, a więc twórzmy plany i programy jak dalej rozwijać miasto z istniejącymi stadionem, zamkiem i ICHOTem.

A przyszłości, gdy dyskutować będziemy o takich potrzebach z górnych warstw piramidy Maslowa jak plaża i bulwary nad Wartą, zagospodarowanie Cytadeli i fortów, bramy Wroniecka i Wrocławska, kolejka linowa nad torem regatowym czy rewitalizacja Śródki albo Wildy chciałbym, aby ewentualni krytycy „miasta-nie-dla-mieszkańców” włączyli się do rozmowy na czas. A nie wtedy, gdy Stadion i Termy już od dawna służą poznaniakom.

Paweł Norbert Strzelecki

Ps. Ktoś jeszcze w ogóle korzysta z osiedlowych domów kultury?