Nowy układ

Sąd obywatelski ws Umultowskiej odbył się sprawnie, a sama idea doczekała się niespodziewanych pochwał. Pozostaje mieć nadzieję, że ta forma konsultacji na stale zagości w naszym mieście, a niedociągnięcia uda się poprawić. Oczywiście jak w każdym sądzie strona przegrywająca wyjdzie z „procesu” niezadowolona. Dużo ważniejszym zarzutem może stać się jednak niezadowolenie strony z reprezentantów.

W prawdziwym sądzie sędziowie są narzucani i dlatego nie można mieć zastrzeżeń do ich narzucenia w przypadku sądu obywatelskiego. Prawa do obrony polega jednak m. In. na prawie wyboru własnego adwokata. Narzucenie reprezentantów stroną przez organizatora sądu stanowi jak dotychczas największy mankament „sądu”. Jeżeli droga wyboru przez urząd osoby, która może reprezentować dane stanowisko jest sposobem na ominięcie dyskusji nad wyborem reprezentanta, to Panie Prezydencie i urzędzie! nie idźcie tą drogą!

Co do meritum zauważyć należy, iż temat Umultowskiej niespodziewanie stał się najbardziej popularnym tematem dotyczącym Umultowa. W Radzie Osiedla poprzedniej kadencji (2009-2011) temat ten co do zasady nie istniał: zgoda na przejezdność Umultowskiej była powszechna i jedynie radny Grzegorz Musiał cyklicznie składał raporty o swojej walce o zachowanie stanu przejezdności. Jako przeciwnika podawał Uniwersytet. W jedynym głosowaniu na ten temat przejezdność Umultowskiej na całej długości przeszła przez aklamację, postulatem naczelnym Rady była budowa gęstej sieci ulic i co do zasady glosowaliśmy na przejezdnością wszystkich.

Temat stał się ważnym postulatem kampanii wyborczej 2011 r. i w Radzie pięć miejsc uzyskała grupa, która zamknięcie Umultowskiej uczyniła swym priorytetowym postulatem. Pięć głosów z piętnastu to jednak zdecydowana mniejszość i wydawało się, że postulat pozostanie niepoważnym postulatem, zwłaszcza że grupa nie wyglądała zbyt poważnie. Radni z Umultowksiej solidarnie okupują pierwsze miejsca w kategorii nieobecność w sesjach, dwoje zostało też już w tym roku pozbawionych dodatku do diety ze względu na całkowitą bierność. Na każdą sesję wysyłają dwuosobowy patrol, który przysypia na końcu sali biernie monitorując dyskusję. Jedynie pojawienie się w debacie słowa „Umultowska” wywołuje natychmiastowe przejście ze stanu „drzemka” w stan „krzyk”, bez czekania na taki detal jak udzielenie głosu przez przewodniczącego. Po dojściu do głosu staja się wiernymi naśladowcami metod posła Antoniego M.: nie ma w ich wypowiedziach co prawda helu ani brzozy, ale z drzew pojawiają się sosny, a ponadto tajne plany, mapy i prognozy, które gdzieś widzieli, tajne ustalenia, o których słyszeli oraz projekty, które ktoś – zapewne układ – ukrywa przed społeczeństwem. Są przekonani, że rozbudowa Umultowa czy planowanie przestrzenne są wynikiem układu i spisku, ponadto zawsze wiedzą gdzie mieszka Duży Wacek, który jednym telefonem zmienia plany przestrzenne i inwestycyjne miasta, dybiąc na ład przestrzenny Osiedla i zgubę jego mieszkańców.

Do zmiany stanowiska Rady potrzebne były jednak jeszcze głosy trzech radnych. Wiceprzewodnicząca S. Ferenc w poprzedniej kadencji głosowała zawsze tak, jak Grzegorz Musiał, entuzjastycznie popierając projekty przejezdności Umultowskiej i zaciekle zwalczając Nową Zagajnikową. Kiedy Musiał zrezygnował z mandatu w Radzie niespodziewanie poparła zamknięcie Umultowskiej. Jej wypowiedzi na sesjach są na tyle oderwane tak od tematu, jak i od rzeczywistości, że skrycie podejrzewam ją o niepełną świadomość nad jakim odcinkiem Umultowskiej głosowaliśmy.

Podobna konsekwencja wykazała się ex-przewodnicząca H. Derdowska-Zimpel, w poprzednich kadencjach wzór dla radnych jeżeli chodziło o wysoka frekwencję, a także konsekwencję – w popieraniu Grzegorza Musiała. Wyglądało na to, że dla radnej HDZ walka o przejezdność Umultowskiej na całej długości jest istotą rajcowania. W bieżącej kadencji uszło z niej powietrze: zakrzyczana przez mieszkańców Umultowskiej zrezygnowała emocjonalnie z przewodnictwa komisji ds. infrastruktury, stwierdzając że z nimi nie ma o czym dyskutować, jej nieobecności na sesjach stawały się coraz częstsze, a w głosowaniu nad Umultowską wstrzymała się od głosu wbijając wzrok w blat stołu i powtarzając „nie wiem, nie wiem”.

Przewodniczący R. Sobczak pierwsze sesje prowadził merytorycznie, uśmiechając się do rozentuzjazmowanych radnych i pozwalając nam się wygadać. Z zasadą tą zerwał raz: kiedy przerwał krzyki grupy z Umultowskiej opowiadając im o pewnej ulicy na Naramowicach, Sarmacką zwanej, gdzie progi zwalniające na tyle ograniczyły ruch kołowy, że w praktyce jeżdżą tamtędy jedynie rezydenci. Podobno nawet nagrał telefonem filmik obrazujący ten oczywisty fakt w optymistycznej nadziei przekonania tym argumentem Talibów, filmu jednak nie mieliśmy okazji obejrzeć. Za to obejrzeliśmy jak Rafał, jako jedyny radny nie mieszkający w okolicach Umultowskiej glosuje przeciw rozsądkowi tak przy stanie 7:7 przy jednym wstrzymującym RO Umultowo nie zdołała przyjąć propozycji przejezdności Umultowskiej. Rafał Sobczak nigdy motywów swojego zachowania nie wyjaśnił, a w kolejnych wypowiedziach silił się na neutralność. Jako mediator każdy zwolennik zamknięcia Umultowskiej wydaje się jednak mało wiarygodny.

Od tego czasu w sprawie Umultowskiej już nie głosowaliśmy. Temat czasami próbuje przypomnieć przewodniczący zarządu E. Śniadek, leczy dysponuje on głosem cichym i spokojnym (w sensie „voice”, bo w sensie „vote” ma taki jak każdy radny). Ponadto wszyscy się przyzwyczaili, że skoro przewodniczący Śniadek zabiera głos, to zapewne chce nam zaproponować jakąś kolejną poprawkę do budżetu w rodzaju zmiany klasyfikacji i przeniesienia wydatków. Tematy takiej jak budżet i jego nowelizacje są przez radnych uważane za nudne i idealnie nadające się do przyjęcia przez aklamację bez wysłuchania uzasadnienia i dyskusji, a więc wszyscy naciskają na przyspieszenia momentu głosowania i przejście do ciekawszych rozmów. No, chyba że w wypowiedzi padnie słowo „Umultowska”, ale wtedy i tak nie da się usłyszeć co przewodniczący Śniadek chciał powiedzieć: wszytsko zagłusza charakterystyczny dźwięk wyrzucającej z siebie emocje radnej A. Pańczak.

Warto jednak przytoczyć argumenty radnego Śniadka, a właściwie jeden argument, aby w morzu bezsensu tez grupy Umultowskiej uratować minimum rozsądku. Wraz z dokończeniem budowy Dzięgielowej peryferyjna Umultowska utraciła wszelkie znaczenie jako korytarz tranzytowy i obecnie ta pusta ulica służy jedynie rezydentom, dla osób mieszkających w innych rejonach nadaje się najwyżej na romantyczne spacery przy świetle księżyca. Ewentualnie można z zapaloną świecą przejść się do kościoła na roraty czy pasterkę, jako że czas jest bożonarodzeniowy. Zapalona świeca i księżyc przydadzą się także w celach praktycznych: pozwalają zobaczyć dziury, a po deszczu – kałuże. Wyasfaltowanie ulicy i budowa chodnika podniosłyby komfort spaceru, nie przydając się w żadnym innym celu - żaden kierowca mając do dyspozycji przebiegającą środkiem osiedla Dzięgielową nie zainteresuje się podleśną Umultowską i nie będzie poszukiwał skomplikowanych dróg dojazdu do niej. Planowana budowa – co z resztą jest osobnym tematem – Nowej Zagajnikowej zredukuje Umultowską do roli dojazdowego chodnika dla rezydentów niezależnie od tego, czy będzie miała progi zwalniające czy też nie.

A wracają do brzózek i sosenek należy zauważyć, że skoro można kogoś przekonać że kilka hektarów lasu sosnowego typu „sadzimy w linii, Ordnung muss sein” pomiędzy Umultowską a Hubami Morawskimi wzbogacone o rów i błotniska sadzawkę jest cenne przyrodniczo na tyle, że należy wokół nich stworzyć otulinę niczym wokół Białowieskiego Parku Narodowego, to a minori ad maius za cenne przyrodniczo uznamy chyba też inne obszary Umultowa. Poza oczywistą w tym kontekście, leżącą w całości w północnym Klinie Zieleni dolinę Warty, gdzie co prawda dominuje ta sama sosna, ale znaleźć można również pamiętające rozkwit państwa Piastów dęby i buki, cenna przyrodniczo, choć dziś zdewastowana na wschodnim odcinku jest też dolina Różanego Potoku, dolina Strumienia Moraskiego i tereny wokół Jeziorka Umultowskiego. Lasy mamy i przy Zagajnikowej, i przy Kopcowej, a większy kompleks – pomiędzy Naramowicką a Szałwiową. Dziś nie budzą one jakiś większym emocji, ale jeśli osoby mieszkające w tych rejonach wezmą przykład z egoistów z Umultowskiej to wkrótce będziemy mieli osiedle pełne „pieszo ciągów” i „dróg rowerowych” chroniących przyrodę i bezpieczeństwo dzieci, ale brakować nam będzie przejezdnych ulic. Każdy w niedzielę będzie mógł rano w kapciach z kawą wyjść do lasu „pooglądać sarenki”, a w pozostałe dni kląć Grobelnego, przez którego stoimy w korku na jedynej drodze dojazdowej do centrum miasta. Czy on tego nie widzi? Pewnie helikopterem lata, złodziej, za nasze! Za nasze! Stadionu mu się zachciało…

Tym optymistycznym okrzykiem mógłbym zakończyć, ale wyjaśnię jeszcze znaczenie tytułu postu. Dotychczas wierzyłem, że układ komunikacyjny Umultowa przypominać będzie dobrze zorganizowane dzielnice miasta gdzie – jak to w mieście, - są ulice. Niezależnie od budowy kampusu uniwersyteckiego w poprzek dzielnicy. Jednak dziś egoiści z Umultowskiej – w sojuszu czyli „układzie” – budują nam nowy układ komunikacyjny i z żalem stwierdzam, że przyzwyczajać się musimy do jedynej przejezdnej drogi środkiem osiedla.

Matką wszystkich korków w północnym Poznaniu jest „brama” na Naramowicach pomiędzy osiedlem „Za fortem” a osiedlem „Wilczy młyn”, czyli wąskie gardło, do którego prowadzą wszystkie ciągi komunikacyjne na Osiedlu Naramowice. Wąskiego gardła nie da się tanio rozszerzyć w sieć ulic, gdyż na jego bokach niczym baszty znajdują się oba wzmiankowane osiedliki, oparte o zamienione w tereny zielone popruskie fortyfikacje. I są one – tak, zgadza się! – cenne przyrodniczo. Pozamykajmy jeszcze kilka ulic, a będziemy mieli nie tylko Budapeszt w Warszawie, ale i Naramowice na Umultowie.

Wyrok sądu obywatelskiego jest jedynie jednoinstancyjną rekomendacją. W prawdziwym sądzie skarżyłbym go do drugiej instancji ze względu na wszystkie cztery znane podstawy apelacji: obrazę przepisów postępowania, obrazę prawa materialnego, błąd w ustaleniach faktycznych oraz rażącą niesprawiedliwość rozstrzygnięcia.